Co to jest zmienna?

Termin zmienna w statystyce oznacza cechę statystyczną, czyli mierzalną charakterystykę, która podlega opracowaniu statystycznemu, np. wzrost. Cechy statystyczne mogą być wyrażone liczbami (zmienne ilościowe, ) lub słownie (zmienne jakościowe). Wyróżnia się cztery skale pomiaru cech statystycznych: nominalna, porządkowa, przedziałowa (interwałowa), ilorazowa (stosunkowa). Terminy zmienna i cecha statystyczna używane są zamiennie.

 

Skala

pomiarowa

 własności przykłady
nominalna Możliwość rozróżniania rozłącznych zbiorowości  oraz jednostek zestawiania ich ze sobą, wykonania operacji statystycznych polegających na klasyfikacji danych – tabele kontyngencji, testy chi-kwadrat. płeć,

kolor oczu,

miejsce zamieszkania, itp.
porządkowa Można wykonać te same operacje, co dla skali nominalnej, a ponadto uporządkować jednostki według intensywności danej dachy statystycznej. Skala porządkowa nie pozwala jednak na określenie intensywności zmiennej np. wykształcenie: podstawowe, średnie, wyższe
przedziałowa

(interwałowa)

 Pozwala na ustalenie różnic odległości natężenia danej cechy między jednostkami, czyli wykonanie operacji dodawania i odejmowania. Początkiem skali jest tzw. zero względne, czyli umowne np. temperatura w st. Celsjusza,

ocena produktu na skali 1,2,3,4,5
ilorazowa

(stosunkowa)

 Pozwala na wykonanie tych samych operacji, co skala przedziałowa a dodatkowo na ustalenie ilorazu intensywności danej cechy statystycznej, czyli wykonanie operacji mnożenia i dzielenia. np. dochód, czas reakcji, temperatura w st. Kelwina